1-15 AĞUSTOS 2023

Detaylar

➢ Bu dönem kapak temamıza konu olan siber güvenlik, birçok kurum tarafından farklı şekillerde incelenip ele alınmıştır. Gelişen teknoloji internet ve teknolojik cihazlar ile yaşamımızı kolaylaştırırken, aynı zamanda farklı sorunlara da sebep oluyor. Basit bilgisayar oyunlarında bile insanlara zarar verebilecek birçok siber güvenlik açıkları bulunuyor. Hesabınızın, kişisel bilgilerinizin ve paranızın çalınması içten bile değil. İlginç bir durum ise bilgisayar oyunları çoğu zaman kara para aklamak için çeşitli grup ve şirketler tarafından sürekli kullanılmakta.

➢ 2021 yılından bu yana Birleşmiş Milletler, Siber Güvenlik Anlaşması üzerine çalışmalar yürütüyor. Anlaşmanın kabulüyle beraber siber güvenlik alanda birçok sorunun çözülmesi bekleniyor. Fakat, birçok uzmana göre anlaşma çeşitli ülkeler tarafından manipüle edilip, insan haklarına zarar verebilir. Birlik içerisinde her ülkenin siber güvenlik tanımlamasının farklı olması nedeniyle de ortak bir siber güvenlik anlaşmasının kabul edilmesi şimdilik zor görünmekte.

➢ ABD, küresel çapta yaşanan çip krizi ve Çin’in rekabetine karşı kendi topraklarında çip üretme planını hızlandırıyor. ABD hükümeti, imzalanan Çip Yasasıyla beraber beş yıllık periyotta sektörün gelişmesi için 50 milyar dolardan fazla yatırım yapacak. Fakat ABD için sorun, çip fabrikaları kurulsa bile bu fabrikaların faaliyetlerini sağlıklı sürdürebilmesi için yeterli sayıda uzman işçi olmaması. Bu sebeple bazı kurumlar ve ABD’de yatırım yapacak şirketler eğitim programı ile sektöre yönelik işçi yetiştirecek.

➢ Dünya ticareti haziran ayını pozitif tamamladıktan sonra temmuz ayını -%1,6 ile negatif tamamladı. Temmuz ayında hem Almanya’nın hem de Avrupa Birliği’nin ithalatı ve ihracatı düştü. Avrupa bölgesini etkisi altına alan ekonomik gerileme, özellikle son on yıllık dönemde Almanya ve Fransa’yı derinden sarsmıştır. Panama Kanalında su seviyesinin giderek düşmesi, bu güzergahı kullanan gemilerin geçişini olumsuz etkilerken, kuraklığın ve sıcaklığın devam etmesiyle önümüzde dönemde de geçişlerin sıkıntılı olabileceği söyleniyor. Dünyanın en önemli geçiş yerlerinden biri olan Panama Kanalı yaşanacak herhangi bir olumsuzlukta küresel ticareti etkileyecek güce sahiptir.

➢ Teknoloji ve dijitalleşmenin artarak devam ettiği dünyada dijital para önemli bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Birçok ülke kendi dijital para birimini çıkartma hususunda gerekli hukuki ve altyapı çalışmalarını sürdürüyor. Rusya ilk dijital ruble çalışmasını 2017 yılında yapsa da devamını getirmedi. Ukrayna savaşıyla çeşitli ekonomik yaptırımlara maruz kalınca, yaptırımlardan kurtulabilmek adına dijital ruble çalışmalarına geri döndü. Planlanan takvime göre dijital rublenin 2024 yılında kullanıma başlaması ve 2027 yılına kadar da popülerliğinin artarak devam etmesi bekleniyor.

➢ Türkiye ve Mısır, geçmişte yaşanan politik gerilimleri geride bırakarak iki ülkenin ticaretini geliştirecek konularda anlaşmaya vardı. Hem Mısır hem de Türkiye Ticaret Bakanları gerçekleştirdikleri ikili görüşmede, karşılıklı ticareti önümüzdeki beş yıllık dönem için %50 artırma konusunda mutabık kaldı. Hali hazırda iki ülke arasındaki ticaret yaklaşık olarak 10 milyar dolarken, bu rakamın %50 artışla 15 milyar doları aşması bekleniyor.

➢ Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasının feshedilmesi gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Rusya, Ukrayna gibi küresel gıda arzını sağlayan önemli ülkelerden biri. Rusya’nın kendi açısından anlaşmayı devam ettirmek için bir dizi talebi var. Taleplerinin karşılanıp karşılanmayacağı hala tartışılırken, anlaşmanın iptal olmasıyla Sahra Altı Afrika ülkelerinin gıda fiyatlarında ciddi artış ve açlık ile mücadele edileceği söyleniyor.

➢ Ukrayna ve Rusya arasında devam eden savaşta gündeme gelen diğer önemli konular teknolojik askeri mühimmatlar ve dronlar olmuştur. Yapay zekâ destekli teknolojik askeri mühimmatların geleneksek savaş yöntemlerine karşı (tank, tüfek vb.) başarılı olduğu vurgulanmakta. Fakat, ölümcül olma açısından Birinci ve İkinci Dünya Savaşı ile kıyaslandığında hafif kaldığı düşünülüyor. Ukrayna tarafının ciddi bir dron envanterine sahip olması, Rusya’nın çeşitli askeri üslerine ve binalarına dron ile saldırı düzenlemesi medyada geniş yankı uyandırıyor. Ukrayna’nın dron konusunda kendisini geliştirmesi ve savaş alanında aktif olarak kullanması nedeniyle savaş sona erdikten sonra ülkenin dron sektöründe öncü olması bekleniyor.

➢ OPEC petrol kartelinin önemli üyelerinden birisi olan İran, önümüzdeki eylül ayında petrol üretiminde 3,5 milyon varile ulaşacağını belirtti. Ham petrol üreticilerinin üretimlerini kıstığı dönemde İran’ın küresel ham petrol arzını artıracağına inanılıyor. İran, tüm ambargolara rağmen geçtiğimiz ay hem petrol üretimi hem de ihracatında rekor kırdığını açıkladı.