1-15 HAZİRAN 2023

Detaylar

➢ 6 Haziran’da ulusal medya Ukrayna’nın güneyinden gelen saldırı haberi ile sarsıldı. Ukrayna’nın güneyinde, Herson bölgesinde yer alan Nova Kakhovka Barajı saldırıya uğrayarak patlatıldı. Saldırı sonrasında Ukrayna tarafı Rusya’yı, Rusya ise Ukrayna’yı suçladı. Bölgenin Rusya kontrolünde olması kafa karışıklığına sebebiyet verirken, NATO Rusya’yı suçlayan açıklamalarda bulundu. Gelelim bu baraj saldırısının medyada neden bu kadar yankı uyandırdığına. Saldırıya uğrayan Nova Kakhovka, güney bölgesinde birçok yerin su ihtiyacını karşılama görevini yürütmekteydi. Ayrıca geniş rezervuarın saldırı sonucu hızla boşalma tehlikesi bölgedeki yerleşim yerleri için sel felaketini doğurdu. Nitekim saldırı sonrası hızla boşalan büyük miktardaki su sele neden oldu ve baraja yakın birçok yerleşim yeri sular altında kaldı. Saldırıyı henüz üstlenen tarafın olmaması da olayı kimin gerçekleştirdiğine dair varsayımlar üretilmesine neden olmakta.

➢ Dünya politikasında Hindistan popüler bir ülke olmaya devam ediyor. Hindistan’ın mevcut nüfusu ve potansiyelinin Çin ile rekabet edebileceği üzerine çeşitli argümanlar güdülmekte. Normalde G7 grubu içerisinde yer almamasına rağmen Hindistan’ın zirveye davet edilmesi önemli görülürken, Yeni Delhi’nin küresel siyaseti etkili bir şekilde yönettiği söylenmekte.

➢ Uzak Doğu’da Japonya, bu dönem öne çıkan bir diğer ülke oldu. Çin ile süregelen politik ve ekonomik çatışmada Japonya her zaman Batı için bir stratejik dost olarak görüldü. Japonya’nın bölgedeki hakimiyeti ve tecrübesi kullanılarak Çin’in oluşturduğu riskler analiz edilmeye çalışılacak. Fakat, Batı gibi Japonya’da da ABD’nin kendilerini koruyabilme hususunda bazı endişeleri var. Gerçekleşen son G7 Zirvesinde Japonya, Çin ile mücadele edebilmek için bölgede mümkün olduğunca daha çok stratejik ortak edinilmesi gerektiğini vurguladı.

➢ Bu yılki Şampiyonlar Ligi Finali’nin ülkemizde, İstanbul’da yapılması dünya basınında farklı şekilde yankı uyandırdı. Final için ülkemizi ziyaret eden Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı Mohamed bin Zayed ve Libya Başbakanı Dbeibah, yeniden seçilen Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü. Libya Hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında süregelen sorun ve soğuk ilişkilerin, Cumhurbaşkanı Erdoğan vasıtasıyla “Futbol Diplomasisi” adı altında yumuşatılmaya çalışıldığı vurgulandı.

➢ Son dönemde enerji geçişiyle karşımıza çıkan “kritik madenler” fazlasıyla tartışılmaya başlandı. Yüzyıl önceki fosil yakıt hikayesine benzer şekilde, şimdi de kritik madenler çoğunlukla fakir ülke sınırları içerisinde. Enerji geçişi sırasında hangi güçlü ülke bu fakir ülkeleri manipüle edip kaynaklarını sömürebilirse, o ülkenin diğerlerine nazaran gücü büyük olacak. Tek sorun kritik madenlerin sömürülmesi değil aynı zamanda insan haklarının sömürülmesi. Bu hususta en büyük insan hakları sorununun çocuk işçiler olacağı bastıra bastıra söylenmekte. Yerel halkın sağlık açısından çekeceği sıkıntılara ve çeteleşmiş grupların halka yapacağı zulümler de cabası.

➢ İsrail kendi kıyısında yeni bir gaz keşfi yaptı. Katlan ismi verilen yeni gaz sahasında keşfi yapılan doğalgaz miktarı ise 68 milyar metreküp. İsrail uzun zamandır ülkemiz ile doğalgaz keşfi konusunda anlaşamıyor. Yeni keşif kendi kıyısında olsa da diğer sıkıntılı gaz sahalarındaki anlaşmazlıklar devam ediyor. İsrail 2004 yılından beri keşfettiği gazı çıkarıp ihraç ediyor. O yıldan bu zamana kadar toplamda 5,35 milyar dolarlık bir satış söz konusu.

➢ Gündemdeki ilginç konulardan birisi de Council on Foreign Relations’ın (CFR) hazırladığı makalede son iki yüz yıldır küresel ölçekte eşitsizliğin azaldığını iddia etmesiydi. CFR, dünyada eşitsizliğin özellikle sanayi devrimi döneminde arttığını fakat son 20 yılda kayda değer eşitsizlik sorununda azalma olduğunu söylüyor. Azalmadaki en önemli payın Çin’de yaşanan ekonomik büyüme sayesinde olduğunu da ekliyor. Fakat küresel ölçekte olumlu hava esse de mikro alanda, ülkeler seviyesinde özellikle Rusya, Amerika ve bazı Avrupa sosyal devletlerinde eşitsizliğin giderek arttığını da belirtiyor.