1-15 MAYIS 2024

Detaylar

• Çin’in Afrika’daki kritik madenlere yönelik gerçekleştirdiği yatırımlar hız kesmeden devam etmektedir. Zimbabve’nin Kamativi bölgesinde Çin’in daha önce kapalı olan lityum madenine milyonlarca dolar yatırım yapıp tekrar faaliyete geçirmesi, bölgedeki zengin lityum cevherine olan ilgisini yansıtmaktadır. Çin’in Afrika’daki lityum madenlerine olan büyük ilgisinin temelinde lityum talebinin giderek artması ve bunu karşılama endişesi yatmaktadır. Çin yatırımları ile Afrika bölgesindeki lityum endüstrisi önemli ölçüde gelişmektedir.

• Uluslararası Para Fonu (IMF) araştırmacıları 2003-2022 yılları arasında gerçekleşen yatırım hareketlerini incelemiş ve Çin’e yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda hızlı bir düşüş yaşandığını tespit etmiştir. Avrupa ve Asya bölgelerinde stratejik yatırımlar azalma gösterirken, ABD’de ise sabit kalmıştır. Çip sektöründeki yatırımlar Asya ve ABD’de artış gösterirken, Çin’e yönelik yatırımlar ise azalmıştır. 

•  Rusya’nın Avrupalı vatandaşları kullanarak Avrupa bölgesi ve etrafında casusluk faaliyetlerinde bulunduğu bildirilmiştir. Almanya, Rusya adına ABD askeri üstleri dahil olmak üzere bir dizi hedefe saldırı planlayan iki şüpheliyi tutuklamıştır. Polonya ise ülkenin demiryolu ağına yönelik keşif ve sabotaj amacıyla kurulmuş bir casusluk ağını çökertmiştir. Rusya, Avrupa hava sahasında da uydu sinyallerini sabote ederek hava trafiğinde sorunlar oluşturmuş, polis ve acil servis çalışmalarını da aksatmıştır. 

• ABD’de yaklaşan başkanlık seçimi öncesinde mevcut Başkan Biden’a yönelik eleştiriler artmaktadır. Biden’ın başkanlık yaptığı dönemde vaat ettiği şeyleri yapmadığı; aksine yükselen fiyatlar, yeni savaş ortamları ve sınır sorunlarının yaşandığı bir dönem görülmüştür. Anketlere göre Biden yönetiminden memnun olduğunu dile getiren seçmen oranı sadece %25’tir. Orana bakıldığında Trump döneminin Biden dönemine göre halkta daha iyi bir hissiyat oluşturduğu çıkarımı yapılmıştır.

• Rus varlıklarını dondurmaya yönelik tartışmalar devam ederken, bir taraf bu varlıkların savaş sebebiyle büyük yıkıma uğrayan Ukrayna’nın yeniden inşası için kullanılmasını isterken, diğer taraf ise bunun doğru olmadığını düşünmektedir. 300 milyar dolar değerinde dondurulan Rus varlıklarının Ukrayna’yı yeniden inşa etmek için yetersiz olduğu da vurgulanmıştır. Rus varlıklarına el konulmasının küresel ekonomide istikrarsızlaşmaya neden olacağı ve Euro Bölgesi gibi önemli yatırım yerlerine olan güvenin de sarsılacağı düşünülmektedir. 

• Elektrikli araçlar ülkemiz dahil olmak üzere dünya genelinde talep görmeye devam ederken, bazı endişe ve sorunları da beraberinde getirmektedir. Elektrikli araç kullanıcılarının artmasıyla elektrik talebinde yaşanan artış mevcut altyapı sistemlerini zorlamaya başlamıştır. Elektrikli araçların daha kontrollü şekilde şarj edilmesinin şebeke güvenliğini artıracağı belirtilmiştir. 

• ABD’de sosyal güvenlik harcaması 2023 yılında 2,1 trilyon dolara ulaşırken, bu miktar GSYH’nin ise %5,2’sine denk gelmektedir. Aynı yıl içerisinde sosyal güvenlikten faydalanan bireyler için ortalama aylık yardım miktarı 1.760 dolar olmuştur. Sosyal güvenlik yardımlarının artışı ücret artışına endeksli olduğu için enflasyondan hızlı arttığı ve 2045 yılında emekli olacak bir kişinin 2020 yılında emekli olan bireye kıyasla 23.000 dolar daha fazla yıllık yardım alacağı tahmin edilmektedir.

• Yapay zekâ teknolojilerin hızla gelişim göstermesi ekonomik büyüme açısından da önemli katkılar sağlayacaktır. Yapay zekâ destekli otomasyon sistemlerinin geliştirilmesi ile üretim süreçlerinin daha hızlı optimize edilip işgücü verimliliğini ciddi oranda artırması beklenmektedir. Perakende sektöründe ise yapay zekâ destekli analiz ve tahmin modelleri sayesinde stok ve müşteri ilişkileri yönetimi optimize edilmesi şirketlerin rekabet gücünü artıracaktır.