16-30 EYLÜL 2024

Detaylar

• Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın BRICS zirvesine katılması, Türkiye'nin BRICS'e katılma olasılığını gündeme getirmiştir. Türkiye’nin BRICS’e yönelimi, uluslararası ilişkilerde yeni dengeler arayışı içinde olduğunu ve BRICS’in Batı’ya karşı bir alternatif oluşturduğunu göstermektedir. ABD ile mevcut ilişkilerin gergin olduğu bir dönemde, Türkiye'nin Doğu ile Batı arasında denge kurma çabaları dikkat çekmektedir. Bazı uzmanlar, Türkiye’nin Doğu-Batı köprüsü olma rolünü kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtirken, BRICS üyeliğinin Türkiye’nin stratejik konumu için önemli bir destek olabileceği öngörülmektedir.

• Forbes'un “Milyarderler Listesi”ne göre, ABD’de 801 milyarder bulunmakta ve toplam servetleri 6 trilyon doları aşmaktadır. Nisan 2024’ten bu yana milyarder sayısı 11 kişi azalmışken, toplam servetleri 500 milyar dolar artmıştır. Listenin ilk beş sırasındaki isim sırasıyla; Elon Musk (252,5 milyar dolar), Jeff Bezos (204,8 milyar dolar), Larry Ellison (197 milyar dolar), Mark Zuckerberg (182 milyar dolar) ve Warren Buffett (141 milyar dolar) olmuştur. Forbes’un 1982’de başlattığı servet araştırmasında listeye girmek için gereken minimum servet 75 milyon dolarken, günümüzde bu rakam 3,2 milyar dolara yükselmiştir.

• ABD'de göç, başkanlık seçimlerinde tartışma konusu haline gelmiştir. Başkan adayı Trump, her yıl milyonlarca kişiyi sınır dışı etmeyi planladığını belirtmiştir. 2000'li yılların başında yılda 200.000 kişi sınır dışı edilirken, bu sayı zamanla 400.000'e yükselmiş ve COVID-19 salgınıyla birlikte daha da artmıştır. Araştırmalar, yasadışı göçmenlerin yerel talebe katkıda bulunarak ABD doğumlu işçiler için iş imkânı oluşturduğunu göstermektedir.

• Çin liderliğindeki BRICS, ABD öncülüğündeki G7'nin uluslararası düzenine meydan okuyarak; bağımsız bir ekonomik sistem oluşturmayı, yapay zekâ için alternatif standartlar geliştirmeyi ve askeri-bölgesel güvenlik dengesini değiştirmeyi hedeflemektedir. BRICS, dolardan uzaklaşarak üye ülkelerin kendi para birimleriyle bir ödeme sistemi kurarak, Batı yaptırımlarının etkisini azaltmayı planlamaktadır. BRICS'in ABD liderliğindeki uluslararası düzene meydan okuması, küresel güç dengelerini değiştirme potansiyeline sahiptir. 

• İsrail’in gerçekleştirdiği saldırıda Hizbullah Lideri Nasrullah hayatını kaybetmiştir. Nasrullah, Hizbullah'ı hem yerel hem de bölgesel düzeyde güçlü bir aktör haline getirirken, Hamas’a destek vermiş, İsrail ile ise savaştan kaçınma stratejisi benimsemiştir. Ancak, liderin ölümü ile bu stratejinin devam edip etmeyeceği belirsizdir. İsrail, Gazze'deki savaşa odaklanırken, Hizbullah'tan gelen tehditleri büyük bir tehlike olarak değerlendirmekte ve misilleme ihtimalini endişe kaynağı olarak görmektedir. Nasrullah’ın ölümü, Ortadoğu'daki dengeleri yeniden şekillendirebilir, önümüzdeki süreçte bölgedeki aktörlerin yeni stratejileri yakından takip edilmelidir.

• Dünya liderleri, iklim değişikliği ve doğa gibi küresel sorunların ele alınacağı bir dizi uluslararası zirveye katılacaktır. Zirveler, 22 Eylül'de New York'ta başlayıp Ekim ayında COP16, COP29 ve G20 zirveleriyle devam edecektir. Gelişmekte olan ülkeler küresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için yıllık 2,4 trilyon dolara ihtiyaç duymaktadır. Zengin ülkelerin finansman sağlanmasında kilit rol oynaması gerekmektedir. Liderler, ülkelerinde güçlü politikalar geliştirmeli ve bunları somut eylemlerle desteklemelidir. İstihdam oluşturma ve maliyet azaltma gibi hedeflere ulaşmak için doğa ve iklim politikalarının ekonomik kalkınmayla bütünleştirilmesi önemlidir.

• Hizbullah’ın izlenmemek amacıyla kullandığı eski çağrı cihazları, siber saldırılar sonucu uzaktan patlatılarak 32 kişinin ölümüne ve 5.000'den fazla kişinin yaralanmasına neden olmuştur. Orta Doğu’daki gergin ortamda gerçekleşen siber saldırı, büyük bir paniğe yol açmış ve iletişim cihazlarına yönelik güvensizlik oluşturmuştur. Lübnan, havaalanlarında çağrı cihazlarının taşınmasını yasaklarken, yaşanan hadise teknolojilerin silahlandırılma potansiyelini gözler önüne sermiştir. Lübnan'daki bu siber saldırı, küresel çapta hafife alınan teknolojilerin tehlikelerini ortaya koymuştur.