16-30 KASIM 2024

Detaylar

• Yabancı şirketlerin son yıllarda hızlı bir şekilde Çin’den çekilmeye başlamasının arkasında ABD-Çin çatışması, ekonomik duraksama, giderek artan maliyetler, gümrük vergileri ve yerel rekabetin artması yatmaktadır. Samsung, Nintendo ve Foxconn gibi teknoloji şirketleri üretimlerini Tayland ve Vietnam’a kaydırmıştır. BYD ve NIO gibi Çinli büyük otomobil üreticileri yüzünden Suzuki markası üretimini azaltmış, Hyundai ise fabrikalarını kapatmıştır. 

• Orta Doğu’da devam eden çatışmalar küresel ticaret rotaları üzerinde sorun oluştururken, bazı gruplar ve hükümetler tarafından başka amaçlar için kullanıldığı ortaya atılmıştır. İran ve Irak arasında kullanılan tarımsal ürün ticaret rotasının İran bağlantılı gruplar tarafından yasaklı tarım ürünü ve silah kaçakçılığı için kullanıldığı vurgulanmıştır. Son yıllarda İran, Suriye, Lübnan, Irak, Ürdün ve Suudi Arabistan’da uyuşturucu ticareti ciddi oranda artmıştır.

• Almanya’da sanayi sektöründe yaşanan kriz giderek artmaktadır. Alman otomotiv devi Volkswagen’in bir süredir kriz yaşadığı medyada oldukça konuşulmuştur. Çinli markaların otomotiv endüstrisinde yükselmesi ile BMW, Volkswagen ve MercedesBenz gibi Alman otomobil markalarının satışları düşmüştür. Ford ve Volkswagen bazı bölgelerdeki fabrikalarını kapatırken, Alman otomotiv endüstrisinde 60.000 kişi işten çıkarılmıştır. Volkswagen, şirket olarak %3,5 marka kazancının az olduğunu bunun en az %6,5 olması gerektiğini, genel şirket kazancının ise en az %10 olması gerektiğini düşünmektedir.

• Dünya üzerinde en kalabalık nüfusa sahip iki ülke olan Çin ve Hindistan, kamuoyu beklentilerinin aksine birbirleri ile yakınlaşmaya başlamıştır. Ekim ayı sonunda Çin ve Hindistan ilişkilerinde iyileşme görülürken, sıkıntılı olan Himalaya sınırında anlaşmaya varılarak binlerce askerin geri çekilmesi sağlanmıştır. İki ülke de sınırda asker konuşlandırmanın insan, para ve malzeme israfı olduğunu düşünmektedir. Çin’in Hindistan ile yakınlaşması ve ilişkilerinde yumuşama görülmesi ABD açısından bazı riskleri ortaya çıkarmıştır. 

• 2024 yılı Eylül ayında Rus Nükleer Doktrini güncellediğini duyuran Putin, başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeyi tedirgin etmiştir. Rusya’nın tüm söylemlerinin başta sadece Ukrayna için değil aynı zamanda NATO için de önemli bir tehdit oluşturduğu belirtilmiştir. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik olası bir nükleer saldırı gerçekleştirmesi durumunda NATO ülkelerinin Rusya’ya aynı ölçüde karşılık vereceği düşünülmektedir.

• Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleştirilen COP-29 Zirvesi, kamuoyu tarafından ilgiyle takip edilmiştir. Ülkelerin nükleer enerjiye yönelimi 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı ile hız kazanmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının yeterli olmadığı durumda daha fazla enerji sağlayabilen nükleer enerji santralleri ülkeler için büyük önem arz etmektedir. Uluslararası Enerji Ajansı, gelecekte nükleer enerji üretiminin artacağını ve özellikle gelişmekte olan ekonomilerde daha hızlı büyüyeceğini öngörmektedir. COP-29’da 31 ülkenin 2050 yılına kadar nükleer kapasiteyi üç katına çıkarma taahhüdü, nükleer enerjinin karbonsuz gelecekteki önemli payını vurgulamıştır. 

• Fransız cerrah Youness Ahallal, Çin menşei Toumai Robot sayesinde Fas’ta yaşayan prostat kanseri bir hastanın ameliyatını 12.000 km mesafeden başarılı bir şekilde gerçekleştirmiştir. Ameliyat, anlık olarak uzaktan bağlantı sağlayan, yüksek çözünürlüğe sahip ultra hassas Toumai Robot ile yapılmıştır. Ameliyat eden ve olan kişi arası gidiş dönüş mesafesi 30.000 km olmuş ve rekor kırılmıştır. Çin’de 5G teknolojisinin yaygınlaşması ile bu tarz uzaktan ameliyat uygulamaların yaygınlaşacağı ve daha fazla hastanın en kısa sürede bir yere gitmeden uzaktan ameliyat olabileceği belirtilmiştir.