16-31 TEMMUZ 2023

Detaylar

➢ Temmuz ayının ikinci yarısında dünya gündemine neyin yön vereceğini tartışılırken, Rusya hızır gibi yetişerek Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması’ndan çekildiğini duyurdu. Küresel çapta geniş yankı uyandıran olay, bir anda tüm gözleri Birleşmiş Milletlere ve Türkiye’ye çevirdi. Bakan Fidan, her iki tarafın da dinlenmesi gerektiğini ve masada Rusya olmadan çözüm bulunamayacağını söyleyerek stratejik bir cevap verdi. Dünyada baş gösteren gıda güvenliği sorununun, anlaşmanın iptal olmasıyla giderek artması bekleniyor. Ukrayna tahılına büyük ölçüde bağımlı olan Afrika Kıtası’nı ciddi sorunlar beklemekte. Tahıl fiyatlarında yaşanabilecek artışın küresel çapta birçok sıkıntıyı tetiklemesi bekleniyor.

➢ Ukrayna’da tahıl sevkiyatının aksayacağı ve küresel gıda güvenliğini tehdit edeceği konuşulurken, Hindistan’ın da pirinç ihracatını yasaklayacağı haberi geldi. Getirilen yasak sonrası ülkedeki pirinç ihracatının %75’inin etkileneceği ve deniz aşırı tahıl satışını da durduracağı belirtildi. Hindistan’ın tek başına küresel pirinç ihracatının %40’ını oluşturması, tehlikenin ne ölçekte olabileceğini gösteriyor. 2010 yılından bu yana pirinç üretimini neredeyse %40 oranında artıran Hindistan, Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci pirinç üreticisi konumunda. Pirinç dünyada en çok tüketilen tahıllardan biri olurken, en çok tüketilen bölgeler ise Güneydoğu Asya ve Afrika. Bu bölgedeki ülkeler pirinç ithalatında %50’den fazla Hindistan’a bağımlı. İhracat yasağının bu ülkeleri nasıl etkileyeceğini önümüzdeki günlerde göreceğiz.

➢ Bu ay bir diğer önemli gelişme de NATO’nun Vilnius Zirvesi olmuştu. Zirve sonunda birçok uzman zirveyi değerlendirip çeşitli yorumlarda bulundu. Zelenski, büyük umutlarla gittiği toplantıdan eli boş dönünce, NATO’yu “üyelik için bir plan çizelgesi olmadığı” gerekçesiyle eleştirdi. ABD Başkanı Biden ise savaş tamamen bitmeden Ukrayna’nın üye olamayacağını açıkladı. Finlandiya ilk kez üye olarak katıldığı zirvede mutlu görünürken, İsveç’in üyeliğine Türkiye’nin yeşil ışık yakması ittifak üyeleri arasında heyecan oluşturdu. Bir zamanlar Moskova hegemonyası olarak görülen Baltık Bölgesi’nin artık NATO’nun alanı olduğu vurgulandı.

➢ Avrupa’da konut inşaatındaki sıkıntılar artarak devam ediyor. IFO Enstitüsü inşaat uzmanı Ludwig, faiz oranlarındaki hareketler, inşaat hizmeti ve maliyetindeki artışlar ve orta vadeli fiyat belirsizliğinin sektörü sıkıntıya soktuğunu söyledi. Konut inşaatında Avrupa’nın bir kısmında olumsuz, bir kısmında da olumlu tablo görüldü. Nitekim İsveç, Danimarka, Almanya ve Macaristan’da tamamlanmış konut sayısı ciddi oranda azalırken, Portekiz, İspanya, Slovakya ve İrlanda’da artış gösterdi.

➢ Küresel ölçekte bir resesyon başladı mı? Bu dönemde tartışılan bir diğer konu da küresel resesyonun başlayıp başlamadığı üzerine idi. Küresel ithalat hacminin yıllık büyüme oranı negatif değer alırken, 2023 sonunda da negatif olması bekleniyor. Bu yıl küresel büyüme beklentisi %2,3 olurken, önümüzdeki sene bu oranın daha aşağıda olması bekleniyor.

Çin, Covid dönemi ağır izolasyon tedbirleri ile sıkı bir kapanma moduna girmiş ve küresel dinamikleri etkilemişti. Virüsün etkisini kaybetmesi ile kaldırılan kısıtlamalar, Çin’de güzel bir ekonomik büyüme ortamı oluşturacağını düşündürdü. Fakat gelen veriler Çin’deki ekonomik toparlanmanın zayıf kaldığını gösterdi. 2023 yılında GSYH ilk çeyrekte güzel bir seyir izlerken, ikinci çeyrekte sadece %0,8 oranında büyüyebildi. Çin’deki sıkıntılı süreç, hane halkının tüketim alışkanlıklarını değiştirmesi ve yatırımcıların yatırımlarını azaltması nedeniyle devam etmekte.

Baykar üretimi yerli insansız hava araçlarımız dünya gündeminde yer almaya devam ediyor. Daha önce Dağlık – Karabağ savaşında önemli rol üstlenen İHA’larımız, Ukrayna savaşında da ne kadar önemli bir araç olduğunu gösterdi. Halihazırda ülkemiz kendi sınır operasyonlarında da bu araçları devamlı kullanarak İHA’ların teknolojik açıdan geliştirilmesine katkı sağladı. Yurt dışında yaklaşık 29 ülkeye satışını yaptığımız İHA’ların satışı için çeşitli ülkelerle müzakerelerimiz devam ediyor.