16-30 HAZİRAN 2023

Detaylar

➢ Bu dönem, rapor kapağımıza da konu olan dört önemli konu var. Bu konular; BRICS ülkeleri, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in görüşmesi, Fransa’da başlayan iç karışıklık ve meşhur Wagner Grubu’nun Rusya’da başlattığı ufak çaplı başkaldırı. BRICS ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) son zamanlarda çok fazla konuşulmaya başlandı. Dünyanın birçok noktasında dile getirilen dolar etkisini yitiriyor mu? sorusuna karşılık BRICS ülkeleri kendi para birimini oluşturmak istediğini duyurdu. ABD, 25,46 triyon GSYİH ile dünya GSYİH’sının %24’ ünü tek başına karşılarken, BRICS ülkeleri ise toplam 32,72 trilyon dolar GSYİH ile dünya GSYİH’sının %31,59’unu oluşturmakta.

➢ İki ülke arasındaki diplomasi önemlidir. Tabii bu iki ülke küresel güç dengesinin en önemli faktörlerinden ise çok daha önemli. ABD Dışişleri Bakanı geçtiğimiz hafta Çin’e sürpriz bir ziyaret yaptı. Tayvan gerilimi, ekonomik çatışma, Casus Balon hadisesi, Ukrayna savaşı derken iki ülke arasındaki gerilimler tırmanmıştı. Gerçekleştirilen görüşmeler sonrası ilişkilerde biraz yumuşama beklenirken, sonbahar döneminde ABD Hazine Bakanı ile Xi’nin bir görüşme gerçekleştireceği iddia edildi.

➢ Fransa’da başlayan iç karışıklık aslında o bölgede alışık olunan bir durumdur. Fransa, sahip olduğu göçmenler ile iyi bilinen bir Avrupa ülkesidir. Bundan önce birçok kez meşhur “Sarı Yelekliler”in başını çektiği birçok iç karışıklık yaşanmıştır. Fransız banliyösünde polis tarafından vurularak öldürülen bir göçmen genç üzerine başlayan olaylar, eylemi geçerek kamu malına zarar verme, yağma, vb. birçok olaya sahne oldu. Daha dördüncü gecede toplam tutuklu sayısı 1.300’ü geçerken, 45.000’den fazla polis olaylara müdahale için görev aldı.

➢ Wagner Grubu, küresel çapta belli bir popülerliğe sahip Rus destekli bir paramiliter gruptur. Wagner Grubu’nun yurtdışındaki operasyonları -örneğin; Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika- küresel çapta birçok kişi tarafından eleştirildi. Operasyon düzenledikleri ülkelerde çeşitli yağma ve tecavüz suçlamalarına karıştıkları bilenen Grubun, Rus ordusuna karşı ayaklanacağı beklenmedi. Wagner Grubu’nun 25.000 asker ile başlattığı isyan sadece saatler sürdü. Asıl amaçlarının iktidarı devirmek değil, sadece önemli bir güce sahip olduklarını göstermek olduğunu iddia edildi.

➢ Almanya’da azalan lojistik talebi, ülke içerisinde nakliye ve lojistik şirketleri arasında endişeleri artırdı. Ülkede ayrıca baş gösteren nitelikli işçi eksikliği sektörleri yormaya başladı. Yaşanan şoför kıtlığı da işin tuzu biberi oldu.

➢ Önceki dönemlerde Pakistan’ın azalan rezervleri, hatta ithalatı karşılayamama tehlikesi sürekli gündeme gelmişti. Bu dönemde de Pakistan tekrar gündemde. Azalan rezerv, artan ithalat, kötü altyapı, güçlü sanayi kuruluşlarının eksikliği sonucu azalan ihracat ülkeyi krize sürüklemekte. Son çare olarak IMF programına başvurulduğu ve 3 milyar dolar - 9 ay süreli Stand-by için anlaşma yapıldı, fakat son kararı IMF Yönetim Kurulu belirleyecek.

➢ Kuşak ve Yol projesi sık sık olmasa da aralıklarla tartışılan bir konudur. Bu sefer gündemimize Orta Koridor olarak açıklanan yeni bir proje ile girdi. Birçok ülke tarafından Kuzey Koridoru, yaptırım uygulanan bir ülke olması sebebiyle Rusya’dan geçtiği için tercih edilmiyor. Burayı kullanmak istemeyenler için güzel bir alternatif olan Orta Koridor, Kazakistan ve Azerbaycan’ı merkezine almakta. Tabii ki koridorun oluşturulup faaliyete geçmesi için ciddi bir altyapı ve yatırımın gerekli olduğu açıkça ortada. Projenin nasıl ilerleyeceğini herkes gibi bizde merakla bekliyor ve takip ediyor olacağız.

➢ Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, yaptığı açıklamada İran’ın Şanghay İşbirliği Örgütüne üye olacağını açıkladı. Bu durumun özellikle İsrail’i hoşnut etmeyeceği ortada. Ülkemiz açısından da pek olumlu olduğu söylenemez. Rusya ve İran, Karabağ savaşı ve sonrasında Ermenistan’a destek vermeye devam etmekte. İran’ın asıl amacı örgüte üye olarak Rusya ve özellikle Çin ile ilişkilerini geliştirip büyütmek.

➢ Sosyal alanda öne çıkan makalemiz, Haiti’deki açlık ve çeşitli sosyal sorunlar oldu. Haiti, Dominik Cumhuriyeti ile sınır komşusu olan küçük bir ada devleti. Ülke, ciddi bir açlık sorunu ile mücadele ederken, uluslararası yardıma ihtiyacı olduğu vurgulanmakta. Bu durumun gündeme gelmemesi ise ayıplanmakta. Yaklaşık 4,9 milyon insan (neredeyse nüfusun yarısı) açlık sınırında. Ülkede düzensizliğin getirdiği çeteleşme, adam kaçırma, hırsızlık ve zorbalık patlamış durumda. Çetelerin pazarda ürün satmak için yol çıkan insanları kaçırması, öbür tarafta birçok kişinin aç kalmasına sebep olduğu söylenmekte.