16-31 TEMMUZ 2024

Detaylar

• Xi Jinping’in gizli emtia stokları oluşturma stratejisi, Çin’in artan ekonomik sıkıntılarıyla başa çıkma çabası olarak değerlendirilmekte. Son yıllarda, Çin’in emtia ithalatı %16 oranında artarken, 2024’ün ilk beş ayında %6’lık bir artış göstermiştir. Çin, ABD’nin tedarik yollarını kesme olasılığına karşı enerji, metal ve gıda kaynaklarını stratejik olarak stoklamaktadır. 2020 yılında ham petrol depolama kapasitesi 1,7 milyar varilden 2 milyar varile çıkarılmış ve 2025 yılına kadar kapasitenin 700 milyon varil daha artırılması hedeflenmiştir. Gaz depolama kapasitesi ise 2010-2020 arasında 6 kat artarak 15 milyar metreküpe ulaşmış ve 2030’a kadar 85 milyar metreküpe yükselmesi öngörülmüştür. Bu stoklama çabaları, Çin’in askeri bir çatışmaya karşı hazırlık ihtimalini güçlendirirken, ABD ve diğer ülkelerde endişeye yol açmaktadır.

• Joe Biden, ABD Başkan adaylığından çekildiğini ve seçimde Kamala Harris’i destekleyeceğini duyurmuştur. Biden, aldığı bu kararın hem partinin hem de ülkenin yararına olduğunu söylemiştir. Kamala Harris, Biden’ın öne çıkan adayı olurken, Demokrat Parti’den alacağı destek henüz netleşmemiştir. Harris’in başkanlık seçiminde Trump’a karşı önemli bir avantajı olduğu düşünülmektedir.

• İbrahim Reisi’nin helikopter kazasında hayatını kaybetmesi sonucu yeni Cumhurbaşkanını seçmek için gerçekleştirilen seçimlerde ikinci turda kazanan Pezeşkiyan olmuştur. Reformcu Pezeşkiyan, Batı ile uzlaşma ve Sünni azınlıklarla barış çabaları yürütürken aynı zamanda muhaliflerle dolu bir meclis ve Dini Lider Ayetullah Hamaney ile başa çıkmak zorunda kalacaktır. Pezeşkiyan’ın reform ve uzlaşma çabalarının, İran’ın uluslararası ilişkilerdeki rolünü değiştireceği düşünülmektedir.

• İsmail Haniye’nin İran’ın başkentinde kaldığı otelde roket saldırı ile öldürülmesi, Orta Doğu’daki gerilimi artırmış ve Gazze’deki ateşkes müzakerelerini tehlikeye atmıştır. Haniye’nin ölümünden İsrail sorumlu tutulurken, İran’da böyle bir suikastın gerçekleştirilmesi İran’ın güvenliği konusunda çeşitli endişelere yol açmıştır. Bu olayın bölgedeki tansiyonu artıracağı da söylenmektedir. 

• Şili, dünyanın en büyük lityum rezervlerine sahip olmasına rağmen, sıkı düzenlemeler nedeniyle lityum üretiminde sınırlı bir artış sağlamıştır. Şili’nin yıllık lityum üretim miktarı artmasına rağmen, küresel pazar payı son beş yıldır %25’te sabit kalmıştır. Bu durumu değiştirmek için 2023 yılında Ulusal Lityum Stratejisi başlatılmıştır. Bu strateji kapsamında, sürdürülebilir arama ve çıkarma, sosyal ve çevresel sorumluluk, teknolojik ve değer zinciri geliştirme ile kamu ve özel sektörün katılımı hedeflenmektedir. Ancak lityum fiyatlarının düşüşü ve küresel elektrikli araç talebindeki belirsizlikler, Şili’nin üretim faaliyetinde çeşitli sorunlara yok açacaktır. 

• 2023 SOFI raporuna göre dünya genelinde yaklaşık 733 milyon kişi açlıkla karşı karşıya kalırken, mevcut açlık seviyeleri 2008-2009 yıllarında görülen seviyeye geri dönmüş ve sıfır açlık hedefinden uzaklaşılmıştır. Mevcut eğilimlerin devam etmesi halinde 2030 yılında 582 milyon insanın kronik yetersiz beslenme riski taşıyacağı öngörülmektedir. Gıda güvensizliği, obezite ve yetersiz beslenme sorunları artarken, daha fazla finansman ve tarımsal sistem reformlarının gerekliliği vurgulanmaktadır.

• Almanya'da yapay zekâ kullanımında önemli bir artış gözlemlenmiştir. Mevcut durumda şirketlerin %27'si yapay zekâ kullanırken, bu oran geçen yıl %13,3'tür. Şirketlerin %17,5'i ise önümüzdeki aylarda yapay zekâ kullanmayı planlamaktadır. Şirketler, yapay zekâ sayesinde verimliliklerinin %10’un üzerinde artıracağını düşünmektedir. Yapay zekâ teknolojisi otomotiv, elektronik, ilaç, tekstil ve giyim gibi birçok sektörde kullanılmaktadır. Hizmet sağlayıcıları arasında reklam ve pazar araştırması %72, BT hizmet sağlayıcıları ise yaklaşık %60 oranında yapay zekâ kullanmaktadır. Perakende sektöründe şirketlerin %22’si yapay zekâ kullanırken, inşaat sektöründe bu oran yalnızca %11,6’dır.